Back to top

O Sołectwie

Sołectwo Radzewo - Gmina Kórnik

Wieś sołecka położona 8,5 km na pd.-zach. od Kórnika. Istniała przed 1394 r. jako wieś kościelna. W tym też okresie pojawiła się w źródłach rękopiśmiennych po raz pierwszy jej nazwa: Radzevo (1397 rok). Nieco później przeszła w ręce Łodziów, zwanych potem Radzewskimi, a także Błażejewskich, którzy posiadali drugą część wsi (Hłyń, Potocka 2007). 

W XVI wieku właścicielami części Radzewa stali się Górkowie. Około 1510 roku nabył ją Łukasz Górka, który też płacił z niej czynsz. Wiadomo, że w 1578 roku  - w jednej części – należała do ostatniego z rodziny Górków, Stanisława, wojewody poznańskiego. 

Najprawdopodobniej w końcu XIII wieku zbudowany został we wsi drewniany kościół parafialny pw. NMP i św. Mikołaja. W 1409 roku proboszczem był tu Mikołaj, a w 1429 roku Jan. W XV wieku patronat nad kościołem należał do Grzymałów Młyńskich i Błażejewskich oraz Łodziów Radzewskich. W 1510 roku kościół istniał nadal, a jego kuratorem był Łukasz Górka. W 1616 roku inkorporowano kościół do kościoła bnińskiego. Drewniany budynek stał jeszcze w 1639 roku; był jednak całkowicie spustoszony. W 1696 roku już nie istniał. Na jego miejscu w 1710 roku wzniesiono drewnianą kapliczkę, która przetrwała do 1824 roku. Wówczas ją rozebrano.

W XVII w. istniała we wsi karczma. W 1676 roku kupił Radzewo - od Adama Karola Grudzińskiego - Zygmunt Działyński. W XVIII wieku - w 1742 roku - energiczna Teofila z Działyńskich Szołdrska Potulicka przeprowadziła oczynszowanie wsi. Jej mieszkańcy mieli odtąd płacić - raz w roku- 120 tynfów od włóki i wypełniać obowiązki podobne do tych, które obowiązywały innych oczynszowanych. Musieli zatem zwozić drzewo do dworu i posyłać raz w tygodniu furę z końmi do pracy, jaka miała być im nakazana. Mogli korzystać z drzewa pańskiego, ale za kwitem zamkowym i zapłatą. Wolno im było wybierać raz na trzy lata sołtysa i dwóch „starszych”, z których jeden powinien był być katolikiem, a drugi ewangelikiem. Razem z sołtysem mieli oni utrzymywać we wsi porządek i rozstrzygać proste sporne sprawy; o sprawach kryminalnych decydować miał dwór. Mieszkańcy Radzewa zobowiązani byli do szczególnej troski o zabezpieczenie wsi przed pożarem. Otrzymali poza tym prawo wybudowania szkoły, w której miało znajdować się mieszkanie dla nauczyciela. 

W 1740 roku Teofila Potulicka sprzedała sołectwo w Radzewie Stanisławowi Brzęczeńskiemu. W kilka lat później - w 1747 roku - postanowiła przekazać we właściwe ręce młyn. Kupił go od niej Johann Kahl. Uzyskał on też pozwolenie na łowienie ryb w rzece. Młyn musiał jednak zostać rozebrany w 1803 roku dla bezpieczeństwa statków przepływających Wartą. Syn Teofili Potulickiej, Feliks Szołdrski obiecał wystawić we wsi karczmę i stajnię. Prowadzenia karczmy podjął się Krzysztof Kucner. Zobowiązał się on również spłacić koszty wystawienia budynków. 

W 1780 roku mieszkało w Radzewie 23 gospodarzy. W końcu XIX wieku były tu 64 domy mieszkalne i 462 mieszkańców. 407 osób było katolikami, a 55 ewangelikami. Po drugiej wojnie światowej wieś znalazła się w obrębie gminy kórnickiej.    

  
Obecnie sołectwo zajmuje obszar 803 ha, z czego większość stanowią użytki rolne. We wsi mieszka 518 osób. Układ przestrzenny wsi jest charakterystyczny dla widlic – domostwa skupiają się wzdłuż łączących się ze sobą dróg – z Bnina do Rogalina i z Czmonia do Dworzysk. Pola uprawne wytyczono prostopadle do nich. 

Do walorów historycznych wsi zaliczyć należy pozostałości zachowany do dziś dwór o konstrukcji szachulcowej wypełnionej gliną i cegłami, otynkowany, przykryty dachem mansardowy. Od frontu (zwróconego na wschód) znajduje się płytki piętrowy, dwuosiowy ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem. Budynek, jak za dawnych czasów pełni funkcje mieszkalne i nie jest udostępniony do zwiedzania. 

W XIX wieku był w Radzewie cmentarz ewangelicki. Nie zachowały się nagrobki, a w krajobrazie widoczny jest on jako kępa drzew wśród pól uprawnych (Kierkowo) (fot. w dalszej części). We wsi kilka przydrożnych figur, m.in. św. Wawrzyńca zlokalizowana w centralnej części wsi. Przy drodze do Radzewa pomnikowa aleja bukowa.

Przez wieś przebiega Trasa Kórnicka, dla turystów zmotoryzowanych.
 

Sołectwo Radzewo - Gmina Kórnik na mapie

Galeria

Parafia

Parafia p.w. św. Wojciecha
ul. Kościelna 9
62-035 Kórnik/Bnin

Tel.: 61 817 01 25

Parafia p.w. św. Wojciecha